
Super User
ҒЫЛЫМИ АУДАРМА ЖӘНЕ ЖАРИЯЛАНЫМДАРДЫ ҚОЛДАУ
2021 жылдың 18 ақпанында М.Х.Дулати атындағы Тараз өңірлік университетінің Ғылым және коммерцияландыру департаментінің директоры С.Ә.Орынбаевтың ұйымдастыруымен, «Ғылыми аударма және жарияланымдарды қолдау» бюросының жұмысына арналған оқытушы-профессорлық құрамымен кездесу, «Ақпараттық технологиялар» факультетінде өткізілді. Университеттің зерттеулер және халықаралық байланыстар жөніндегі проректоры Д.Ы.Нұрмұханбет кездесуді ашып берді.
Департамент бастығы С.Ә.Орынбаев бюроның негізгі қызметі -университет ғалымдарының Scopus және Web of Science базаларына кіретін журналдарға мақалаларды жариялау қызметтерін ұсыну болып табылатынын атап кетті, оның ішінде Scopus жүйесінде индекстелген журналдарды таңдау, мақаланың орыс не қазақ тілінен ағылшын тіліне кәсіби аудару, мақаланы безендіру, әдебиеттер тізімін журналдардың талаптарына сәйкес безендіру және мақаланы журналдарға жіберу жұмыстарымен айнылысады.
КАФЕДРА «ДИЗАЙН И ИНДУСТРИЯ МОДЫ»
ТЕХНОЛОГИЧЕСКИЙ ФАКУЛЬТЕТ
КАФЕДРА «ДИЗАЙН И ИНДУСТРИЯ МОДЫ»

Должность: заведующая кафедрой, ассоциированный профессор
Ученая степень: к.т.н.
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.
Адрес: корпус -2.1, ауд.-413
Реализация миссии кафедры «Дизайн и индустрия моды» заключается в подготовке высококвалифицированных специалистов в области производства товаров легкой промышленности и различных сфер дизайнерской деятельности, в обеспечении отечественного кадрового потенциала, соответствующего современным стандартам модной индустрии и инновационного дизайна, запросам потенциальных потребителей и осуществляется в соответствии с профилем и миссией ВУЗа.
Кафедра «Технология и конструирование изделий легкой промышленности и дизайна» была организована в 1966 году кафедрой руководил Нуриев М.А. ныне д.т.н. профессор Алматинского Государственного педагогического университета. В1971 году кафедра отделилась в отдельную кафедру «Технология швейных изделий». Первыми преподавателями ведущие занятия по данной специальности были Тихонова В.Н., Капустина В.Я., Сергалиева Н.С., Рыскулова Б.Р. и Тарпанова С.Б.За время существования кафедры заведующими были - к.т.н. Тихонова В.Н.,ст.пр.Тарпанова С.Б., д.т.н., профессор Мынбаев М.Т., к.т.н., ассоциированный профессор Андабекова Т.К., к.т.н., ассоциированный профессор Ямпольская Л.Н., к.т.н., ассоциированный профессор Герасимова Н.А., д.т.н., профессор Нуржасарова М.А., к.т.н., ассоциированный профессор Аширбаева К.К., к.т.н., ассоциированный профессор Уалиев Б.М., к.т.н.,ассоциированный профессор Джанахметов О.К. Омарбекова М.Т. В настоящее время кафедра называется «Технология и конструирование изделий легкой промышленности и дизайн» в связи с объединением двух специальностей «Технология швейных изделий» и «Технология и конструирование изхделий из кожи»
С 2019г. и в настоящие время руководить кафедрой к.т.н., ассоциированный профессор Байжанова С.Б.
В 2021 году в связи с переходом с Технологического факультета на факультет Искусство и Спорт, кафедра «Технология и конструирование изделий легкой промышленности и дизайн» была изменина на кафедру «Дизайн и индустрия моды»
В данное время на кафедре работают 9 кандидатов наук, 2 доктора PhD, 12 магистров, 7 член Евразийского Союза Дизайнеров. Преподаватели кафедры постоянно повышают свою квалификацию, многие члены кафедры закончили магистратуру и PhD докторантуру, защитив диссертации, которые представляют интерес, как в научном, так и в педагогическом плане. Результаты этих работ внедрены в учебный процесс и в производство.
Кафедра является одним из старейших подразделений университета имени М.Х. Дулати, отмечающего 60 летний юбилей. Развитию творческих навыков способствуют высококвалифицированные кадры с учёными степенями и званиями, лаборатории кафедры,оснащенные новейшим оборудованием, компьютерной техникой последних поколений, а также учебно-научно- производственным участком «Сымбат» и студенческими кружками кафедры. По специальностям кафедры обучались большое количество студентов из ближнего зарубежья, которые сейчас составляют элиту технической интеллигенции за рубежом: Герасимова Н.А. к.т.н. ассоциированный профессор, город Иваново. Логинова Н.П. – к.т.н, ассоциированный профессор, зав. кафедрой Дизайна Елецкого государственного университета имени А. Бунина. Шульц Я.О. – к.т.н., ассоциированный профессор университета города Лейпциг (Германия).
Университет гордится своими выпускниками: Мынбаев М.Т. – ректор Исламского университета, города Алматы, Умралиева Б.И. к.т.н., ассоциированный профессор, зав. кафедрой дизайна Евразийского университета им. М. Гумилева. г. Астана., Нуржасарова М.А. – д.т.н., профессор, зав. кафедрой Дизайна Алматинского технологического университета, Раймхен Е.П. зав. кафедрой ТШИ Рудненского индустриального института, г. Рудный, Жилисбаева Р.О. – д.т.н., профессор,Баскимбаева Т.А. к.т.н, АТУ, Ковалева Н.Д. – президент «Дома моды Ковалевой», г. Астана, Ерманова Г.К. – к.т.н., МОН РК в отделе аттестации ВУЗА главный специалист г. Астана. Салманова О.Ы. – директор швейного АО «Большевичка», г. Костанай, Барков А. – к.э.н., бывший главный дизайнер ТОО «ТекстиЛайн» г. Алматы., доктор PhD Мусаева А.А,- главный дизайнер дизайна мастерской «APOLTI», г. Алматы; доктор PhD Сапарова Л.С.- главный дизайнер Дома моды «Сән Төре», г. Алматы. К.т.н. ассоциированный профессор Нурмаганбетова Б.Т-.зав кафедорой Астанинского университа технологии и бизнеса
Бакалавриат
В031- Мода,дизайн интерьера, промышленный дизайн:
- 6В02111-Дизайн моды
- 6В02112-Дизайн рекламы
- 6В02113-Дизайн интерьера
Магистратура
- 7М021.01-Дизайн
План развития образовательной программы 6В02111-Дизайн моды на 2022-2025 годы
План развития образовательной программы 6В02112-Дизайн рекламы на 2022-2025 годы
План развития образовательной программы 6В02113-Дизайн интерьера на 2022-2025 годы
План развития образовательной программы 7M02111-Дизайн на 2023-2027 годы

Должность: профессор
Ученая степень: к.т.н
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: ассоциированный профессор
Ученая степень: к.т.н., член Евразийского Союза Дизайнеров
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: ассоциированный профессор
Ученая степень: к.т.н
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: ассоциированный профессор
Ученая степень: к.т.н
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: ассоциированный профессор
Ученая степень: к.э.н., магистр искусствоведческих наук, член Евразийского Союза Дизайнеров
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: ассоциированный профессор
Ученая степень: PhD, член Евразийского Союза Дизайнеров
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: ассоциированный профессор
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: Старший преподаватель
Ученая степень: магистр техники и технологий, член Евразийского Союза Дизайнеров
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: Старший преподаватель
Ученая степень: магистр техники и технологий, магистр искусствоведческих наук член, Евразийского Союза Дизайнеров
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: Старший преподаватель, член Евразийского Союза Дизайнеров
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: Старший преподаватель
Ученая степень: магистр техники и технологий, член Евразийского Союза Дизайнеров, Почетный член Международной Академии Современных Искусств
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: Старший преподаватель
Ученая степень: магистр техники и технологий, член Евразийского Союза Дизайнеров
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: преподаватель
Ученая степень: магистр техники и технологий
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: старший преподаватель
Ученая степень: магистр техники и технологий
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: преподаватель
Ученая степень: магистр искусствоведческих наук
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: преподаватель
Ученая степень: магистр искусствоведческих наук
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: преподаватель
Ученая степень: магистр искусствоведческих наук
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: преподаватель
Ученая степень: магистр искусствоведческих наук
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: Заведующая лабораторией
E-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

Должность: лаборант
ТОО «Дизайн-Сұлу», Ателье «Сагила» г. ТОО «Айвенго», ИП «Кузенбеков», ИП Дом моды, Облыстық орыс драма театры «Модерн театр» Тараз қ., ЖК «ADALSAUDA» Тараз қ., Мастерская «Набоко» г.Тараз, ИП «Apolti» г.Алматы, ТОО «Asia Simex Trade» г.Тараз, ИП «Рыспанов» г.Тараз , ИП «Дана-Дель» г.Тараз, ИП «Галимов» г.Тараз, ТОО «Жамбыл-Тараз» г.Тараз, ТОО «Знамя труда», г.Тараз, ТОО «Рыспаева и К» г.Тараз, ИП «Бекенова» Ателье «Алтын-Ай» г. Тараз,ТОО «В.Р.-94» г.., ИП «Тараз Таңы» г.Тараз, ИП «Сенім» Жамбыл баспа орталығы Тараз г., ИП «Despro» г.Тараз, «ИП «Асыл-Ай» г.Тараз, ТОО «Айвенго» г.Тараз.
Филиалы кафедры:ЖШС «Дизайн Сулу», ЖШС «Тараз , ИП «Дана-Дель»
БІЛІМ БАСҚАРМАСЫМЕН ІСКЕРЛІК БАЙЛАНЫС НЫҒАЯ ТҮСЕДІ
Жамбыл өңірінде педагогтарды даярлауда кадрға деген сұранысты өтеп отырған оқу орындарының бірі – М.Х.Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті. Облыстағы екі ірі оқу орны бірігіп, аймақтық университетке айналғалы бері маман даярлауға деген талап бұрынғыдан да күшейе түскен. Сол міндеттердің межесінен көріну үшін бүгінде «Ұстаз» институты оқу бағдарламарын жаңғыртып, жаңа бағытта жұмысты жандандыра түсуді көздейді.
Педагог кадрларды даярлау ісін ілгерілетуді көздейтін аймақтағы іргелі оқу орны жергілікті салалық басқармамен іскерлік байланысты нығайтпақ ниетте. Осындай мақсатпен Дулати университетінде «Ұстаз» институтының профессор-оқытушылары облыстық білім басқармасының басшысы Бейқұт Жамангөзовпен кездесті. Жиынға облыс мектептерінің басшылары ZOOM платформасы арқылы онлайн қосылды.
Өңір мектептеріндегі педагог мамандардың тапшылығы, сапалық құрамы, кадр даярлау ісін дамыту секілді мәселелер қашанда өзекті. Бұл істе білім берудің барлық сатысы жеке дара жұмыс жүргізбеуі керек. Өзара ықпалдастықты арттырып, бірлесіп еңбек еткенде ғана білім берудегі түйткілдерің шешімін табу мүмкін болмақ. Дулати университетінің академиялық қызмет жөніндегі проректоры, іскерлік кездесудің модераторы Гүлвира Мұсабекова осыны ашып айтты.
Жалпы соңғы жылдарда педагог мәртебесін көтеру бағытында көп іс қолға алынды. Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың бастамасы бойынша қабылданған «Педагог мәртебесі» туралы Заң шеңбері аясында мұғалімдердің жалақысы көбейгені белгілі. 2025 жылға қарай тағы да екі есе артпақ. Облыстық білім басқармасының басшысы Бейқұт Жамангөзовтің айтуынша, бұдан бөлек тәлімгерлікпен, ұйымдастырумен айналысып жүрген оқытушыларға қосымша үстемақы, магистратураны бітірген мұғалімдерге ай сайын 10 айлық есептік көрсеткіш көлемінде қаражат беріледі екен. Мұның барлығы — мемлекеттегі білім және ғылым саласын арттыру, педагог мәртебесін көтеру мақсатында істелініп жатқан жұмыстар екені сөзсіз.
- Облыста бүгінде 30 мыңнан астам педагог бар. Облыстың 443 мектебінде 2021-2022 оқу жылында 27 811 педагог қызметкер жұмыс істейді. Оның 64,9 пайызы – ауылды жерде. 787 маманның, яғни 2,8 пайызының ғана магистр дәрежесі бар. Облыс бойынша 1-3 жыл аралығында 2671 жас маман жұмыс істесе, оның 701-і– 2021-2022 оқу жылында қабылданған. Осы оқу жылында «Дипломмен ауылға» бағдарламасы бойынша 13 түлекті (математика - 4, тарих-2, бастауыш-2, орыс тілі- 1, қазақ тілі -2, химия-2) жұмысқа алдық, - дейді Бейқұт Тілебалдыұлы.
Басқарма басшысы іскерлік кездесудің өзі «Педагогикалық білім беруді дамыту бойынша жаңаша көзқарас» тақырыбы аясында өтуінің үлкен мәні бар екенін атап өтті. Бірақ мәселе байланысты нығайтумен шектелмесі белгілі. «Білім берудегі түйткілдердің түйінін тарқату үшін олқылықтарды анықтап, оның себебімен емес, салдарымен күресу керек», - дейді проректор Гүлвира Айдарханқызы.
Жалпы университет салалық басқармамен іскерлік кездесу өткізіп қана қоюды жоспарламай, облыс мектептерімен тығыз байланыста жұмыс істеу үшін арнайы стратегиялық жоспар да әзірлеген екен. Жиында Гүлвира Мұсабекова осы мәселелерге кеңінен тоқталды.
— Алдағы уақытта педагогикалық бағыттағы білім беру бағдарламаларын дамытып, біз даярлайтын кадрлардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін басқармамен бірлесіп, арнайы Жол картасын әзірлейтін боламыз. Оның ішінде мектептердің, яғни мұғалімдер, ата-аналар мен оқушылардың сұранысына икемдеу мақсатында педагогтарды даярлаудың 17 оқу бағдарламасы жаңартылатын болады. Нақты ұсыныстар мен пікірлер болса, біз оларды 46-50 пайызға дейін жаңартуға дайынбыз. Білім мекемелерінің қажеттілігіне қарай жаңа магистрлік бағдарламалар әзірлейміз. Жаңа басқарма басшысы мектептердегі магистр дәрежесі бар мұғалімдердің саны аз екенін айтып өтті. Біз осы көрсеткішті сан ғана емес, сапалық жағынан өтеуге дайын болуымыз керек, - деді Гүлвира Айдарханқызы.
Жалпы іскерлік кездесуде шын мәнісінде, екіжақты нақты мәселелер көтеріліп, мектеп директорлары мен ұстаздарға өз ұсыныстарын жеткізуге мүмкіндік туды. Көптеген проблемалар ашық айтылды. Педагог кадрларды құрамын жаңарту мәселесі, мұғалім мамандығын таңдайтын талапкерлердің білім сапасын көтеру, студенттердің практикалық машығын дамыту жолдары талқыланды.
Сондай-ақ білім беру жүйесіндегі шетелдік озық тәжірибелер де сөз болды. «Ұстаз» институтының директоры Орынқыз Жолдасова Финляндия мектептерінің деңгейі мен ондағы оқыту жүйесіне талдау жасап берді. Осы мемлекетке тәжірибе алмасу мақсатында барған сапары барысында көргені мен түйгенін саралап, нақты мысалдар келтірді.
Жиын соңында қос тарап – М.Х.Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті мен облыстық білім басқармасы іскерлік байланысты нығайту мақсатында екіжақты меморандумға қол қойды. Бұл – білім берудің жоғары сатысы мен алғашқы баспалдағынан бастап, орта және арнаулы орта жүйесі бірлесіп, өзара ынтымақтастықта жұмыс жүргізетіндігінің дәлелі. Әсіресе, оқытудың барлық сатысына қажетті педагог кадр даярлауда аса қажет байланыс мектеп пен университет арасындағы қарым-қатынас нығая түседі деген сөз.
МЕМОРИАЛЬНАЯ ДОСКА – ПАМЯТЬ НА ВЕКА
Как известно, Дворец молодежи в учебном корпусе Жамбылского гидромелиоративно-строительного института, который был основан около 60 лет назад, носит имя академика Марса Уркимбаева. Сегодня в «Гидрокомплексе» Таразского регионального университета имени М.Х. Дулати открылась мемориальная доска, посвященная государственному и общественному деятелю, доктору технических наук, профессору, академику международной и Национальной инженерной академии Марсу Уркимбаеву.
Это уважение страны к гражданину, неустанно трудившемуся на благо образования и науки, сделавшему смелые шаги во имя будущего молодежи. Таким образом, руководство Таразского регионального университета имени М.Х.Дулати, явившееся катализатором доброго дела, подавало пример подрастающему поколению.
В церемонии открытия приняли участие заместитель акима области Даулет Карибек и председатель правления-ректор университета Талгат Ешенкулов.
Даулет Жамаубаевич отметил, что сегодняшнее событие станет историческим моментом для региона.
– «Өнер-білім бар жұрттар, Тастан сарай салғызды. Айшылық алыс жерлерден. Көзді ашып жұмғанша. Жылдам хабар алғызды» – наводит на размышления стихотворение поэта Абая. Марс Фазылович, построивший образовательный комплекс для будущей молодежи, действительно показывает, что он гражданин, который думает о будущем страны», – отметил заместитель акима области.
Ректор университета Талгат Ильясович сказал, что велика будет работа тех, кто сумеет преодолеть внешние препятствия, спрогнозировать направление развития в соответствии с глобальными изменениями. По словам ректора, Марс Фазылович был человеком, оставившим после себя память, которая не забудется долгие годы. Сегодня, когда мы говорим «Гидрокомплекс», вспоминаем академика Марса Уркимбаева. Теперь его каменная надпись висит на стене комплекса.
– Если говорить о современном образовании и науке, современных движениях в обществе, то можно представить себе пути и жизни отдельных ученых и государственных деятелей. Хорошо известно имя академика, проявившего смелую инициативу во имя будущего страны и оставившего при жизни такой неизгладимый памятник. Открытие мемориальной доски в образовательном комплексе, известном в стране как «ГИДРО», – яркое тому подтверждение, – сказал Талгат Ильясович.
Марс Уркимбаев, ставший ректором института в 30 лет, ярко продемонстрировал свои высокие управленческие способности за годы работы в других сферах. Современники не уставали вспоминать о его блестящем характере, который многих убеждал в своих идеях и вдохновлял других. О мужественных и предприимчивых подвигах Марса Фазыловича рассказали почетный гражданин Жамбылской области Сагынхан Амрекулов, академик Национальной академии Казахстана Ускенбай Мадиев, секретарь Таразского городского маслихата Батырбек Кулекеев.
Брат академика Болат Фазылович рассказал, как получил разрешение на строительство нового учебного корпуса в Жамбылской области. Это был архитектурный проект Советского Союза в Индии. Марс Уркимбаев доказал москвичам, что по этому проекту можно построить здание в Таразе. Так, в Жамбылской области и был построен уникальный учебный корпус под названием «Гидрокомплекс». Теперь в комплексе пишется имя автора инициативы.
МЕМОРИАЛДЫҚ ТАҚТА – ЕСТЕ ТҰРАР ЕСКЕРТКІШ
2022 жылғы 18 ақпанда М.Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университетінің М.Ф. Үркімбаев атындағы жастар сарайында «Бүркіт» полициямен бірлескен студенттік жасағы ғалым, мемлекеттік және қоғам қайраткері, техника ғылымдарының докторы, профессор, халықаралық және Ұлттық Инженерлік академиясының академигі Марс Фазылұлы Үркімбаевқа арналған мемориалдық тақтаның салтанатты ашылу рәсіміне қатысты.
Іс-шарада облыс әкімінің орынбасары Дәулет Кәрібек, Басқарма Төрағасы-университет ректоры Талғат Ешенқұлов, Жамбыл облысының Құрметті азаматы Сағынхан Әміреқұлов, Қазақстан Ұлттық Академиясының академигі Өскенбай Мәдиев, Тараз қалалық мәслихатының хатшысы Батырбек Құлекеев сөз сөйледі.
Рәсім гүл шоқтарын қоюмен аяқталды.
ОТКРЫТЫЙ КУРАТОРСКИЙ ЧАС «РЕЛИГИОЗНЫЙ ЭКСТРЕМИЗМ, ТЕРРОРИЗМ – УГРОЗА МИРУ И СТАБИЛЬНОСТИ»
17 февраля 2022 года старшим куратором кафедры «Водные ресурсы» Института водного хозяйства и природообустройства Таразского регионального университета имени М. Х. Дулати Кожамкуловой Г.Е. и куратором 2 курса Койшибаевой Г.Д. была организована встреча студентов и магистрантов всех курсов образовательных программ «Водоснабжение и водоотведение населенных пунктов», «Гидротехнические сооружения и сооружения», «Управление водными ресурсами», «Водные ресурсы и водопользование» с сотрудниками Комитета Национальной безопасности.
«ДІНИ ЭКСТРЕМИЗМ, ТЕРРОРИЗМ – БЕЙБІТШІЛІК ПЕН ТҰРАҚТЫЛЫҚҚА ТӨНГЕН ҚАУІП» АТТЫ АШЫҚ КУРАТОРЛЫҚ САҒАТЫ
2022 жылдың 17 ақпанында М.Х.Дулати атындағы Тараз өңірлік университетінің "Су шаруашылығы және табиғатқа үйлестіру" институтының "Су ресурстары" кафедрасының аға кураторы Г.Е. Кожамкулова және 2 курс кураторы Г. Ж. Койшыбаева 6В08613- "Елді мекендерді сумен қамтамасыз ету және суды бұру", 6В08614- "Гидротехникалық құрылыс және құрылымдар", 6В08615 – "Су ресурстарын басқару", 5В080500- "Су ресурстары және суды пайдалану" білім беру бағдарламаларының 1,2,3,4 курс студенттерімен және магистрантармен Ұлттық қауіпсіздік комитетінің қызметкерлерімен кездесу ұйымдастырды.
ҰҚК қызметкерлері профилактикалық әңгіме барысында студенттер үшін өте өзекті тақырыптарды қозғады.
МЕМОРИАЛДЫҚ ТАҚТА – ЕСТЕ ТҰРАР ЕСКЕРТКІШ
Осыдан 60 жылдай уақыт бұрын өзі іргесін қалаған сол кездегі Жамбыл гидромелиорация-құрылыс институтының жаңа оқу корпусындағы Жастар сарайы бүгінде академик Марс Үркімбаевтың есімімен аталатыны жұртқа мәлім. М.Х.Дулати атындағы Тараз өңірлік университетінің «Гидрокешенінде» Мемлекет және қоғам қайраткері, техника ғылымдарының докторы, профессор, халықаралық және ұлттық инженерлік академиясының академигі Марс Үркімбаевқа арналған мемориалдық тақта ашылды.
Бұл – білім мен ғылым жолында өлшеусіз еңбек етіп, жастардың келешегі үшін батыл қадамдарға барған азаматқа деген елдің құрметі. Игі іске ұйытқы болған М.Х.Дулати атындағы Тараз өңірлік университетінің басшылығы осылайша өскелең ұрпаққа өнеге көрсетіп отыр.
Ескерткіш тақтаның ашылу рәсіміне облыс әкімінің орынбасары Дәулет Кәрібек, университеттің басқарма төрағасы-ректоры Талғат Ешенқұлов қатысты. Дәулет Жамаубайұлы бүгінгі игі іс-шараның өңіріміз үшін тарихи сәт болып қалатынын атап өтіп, жоғары білім беру ісін дамытып, ғылымның өрістеуіне жол ашқан, түрлі салада басшылық қызметтер атқарып, ел экономикасын дамытуға үлес қосқан тұлғаның соңында өшпес ізі қалғанын сөз етті.
– «Өнер-білім бар жұрттар, Тастан сарай салғызды. Айшылық алыс жерлерден. Көзіңді ашып жұмғанша. Жылдам хабар алғызды», деген ақын Абайдың өлеңі терең зерделегенге ой саларлықтай. Жастардың келешегі үшін білім алатын оқу кешенін салған Марс Фазылұлы шын мәнісінде, елдің ертеңін ойлаған азамат», - деді облыс әкімінің орынбасары.
Университет ректоры Талғат Ілиясұлы сыртқы кедергілерді жеңе білетін, әлемдік өзгерістерге қарай, дамудың бағыт-бағдарын болжай білетін тұлғалардың ісі де ірі болатынын сөз етті. Марс Фазылұлының қанша жыл өтсе де ізі өшпейтіндей ескерткішті өзіне өзі қойып кеткен азамат екенін атап өтті.
Бүгінде «Гидрокешен» десе, еске академик Марс Үркімбаевтың еске түсетіні, рас. Енді соның тасқа қашалған анықтама сол кешеннің қабырғасына ілініп отыр.
– Қазіргі білім мен ғылым, қоғамдағы көкейкесті қозғалыстар туралы сөз етер болсақ, нар тұлғалы ғалымдар мен мемлекет қайраткерлерінің еңбек жолы мен өмір жолы көз алдымызға келеді. Солардың қатарынан, өзіндік із қалдырған асыл азаматтар арасынан 10 жыл бұрын өмірден өткен Марс Үркімбаевтың есімі тасқа басқан таңбадай-ақ жарқырап тұрғанын көреміз. Ел келешегі үшін батыл бастама көтеріп, өзінің көзі тірісінде осындай өшпес ескерткіш қалдырып кеткен академиктің аты ел аузында қалды. Елімізге «ГИДРО» деген атпен танылған оқу кешеніндегі мемориалдық тақтаның ашылуы – соның жарқын дәлелі, - деді Талғат Ілиясұлы.
Отыздан енді асқан шағында институт ректоры болған Марс Үркімбаев басқарушылық қабілетінің жоғары екенін басқа салаларда еңбек еткен жылдары да айқын көрсете білген. Оның өз идеясына көпті сендіре білетін, айналасындағыларды серпілтіп жүретін жарқын мінезі туралы замандастары жылы естелік айтудан жалыққан емес. Іс-шараға арнайы келген Жамбыл облысының Құрметті азаматы Сағынхан Әміреқұлов, Қазақстан ұлттық академиясының академигі Өскенбай Мәдиев, Тараз қалалық мәслихатының хатшысы Батырбек Құлекеев Марс Фазылұлының батыл да, бастамашыл істері жайлы әңгіме қозғап, естеліктерін айтты.
Ал академиктің інісі Болат Фазылұлы Жамбыл жеріндегі жаңа оқу ғимаратының құрылысын жүргізуге қалай рұқсат алғанын сөз етті. Жалпы бұл кезінде Кеңес Одағының Үндістанда жүргіземіз деген құрылыстың архитектуралық жобасы екен. Осы жоба бойынша ғимаратты осы Таразда салуға болатынын Марс Үркімбаев Мәскеудегілерге талай дәйекті келтіріп жүріп, дәлелдеп шыққан екен. Осылайша Жамбыл жерінде бірегей «Гидрокешен» деген атауға ие болған оқу корпусы бой көтерген. Енді міне, сол бастама авторының есімі сол кешенде жарқырап жазылып тұр.
МЕМЛЕКЕТ БАСШЫСЫНЫҢ QAZAQSTAN ТЕЛЕАРНАСЫНА БЕРГЕН СҰХБАТЫНА УНИВЕРСИТЕТ ОҚЫТУШЫЛАРЫНЫҢ ПІКІРІ
ЗАҢ ҮСТЕМДІК ҚҰРСА, ӘДІЛЕТСІЗДІК ТЕ ЖОЙЫЛАДЫ
Кешегі Қаңтар оқиғасы ғана емес, бұған дейін де әртүрлі салада әділетсіздіктер орын алып келген. Сипаты әр басқа болғанымен, бәрінің түпкі себебі бір болатын. Ол – азаматтардың құқығын қорғайтын заңның солқылдақтығы немесе сол саладағы жең ұшынан жалғасқан жемқорлық. Сондықтан, жұрт Мемлекет басшысы атап өткендей, заң үстемдік құратын кезеңді күтеді.
Жалпы, қоғамдағы алаңдатқан мәселелер қандай сапада, қалай шешіліп жатқаны жария болмағаны – халықтың ашу-ызасын туғызады. Қоғам осы сұрақтарға толық жауап алуы керек. Кейбір кезде мемлекеттік органдар өз қызметін, қабылдаған шешімдерін, кейбір әрекеттерін түсіндіруге тырыспайды. Наразылықтың туындайтыны осындайдан. Сондықтан мемлекеттік аппараташық болуы керек. Қоғам мен билік қатар бір-бірімен тығыз байланыста болғаны жөн. Арақатынас алшақтаса, сенім де азаяды.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Qazaqstan ұлттық арнасына берген сұхбатында қоғамдағы ең маңызды мәселе – заң үстемдігін қамтамасыз ету екенін баса айтты. Біздің қоғамда заңды мойындағысы келмейтін азаматтар бар екені рас. Бұл туралы Мемлекет басшысы: «Басқаша айтсақ, құқықтық нигилизм белең алуда. Ағаларымыз «Тәртіпсіз ел болмайды» депбаяғыдаайтқанболатын. Меніңұстанымым: қоғамдазаң мен тәртіпболсағана, ел ішіндеүйлесім, бейбітөмірболады», - деп атап өтті.
Заң –өркениетті қоғамның басты өлшеміне айналуы тиіс. Сонда ғана әділдік орнайды. Президенттің заң үстемдік құрғанда ғана әділетті қоғам қалыптасатынын бекер еске салған жоқ.
Ерман Спандияров
Дулати университетінің
профессоры
САЯСИ РЕФОРМАЛАР КЕЗЕҢІ
Тоқыраулардан кейін міндетті түрде жаңа даму кезеңі басталатынын тарихтан білеміз. Тәуелсіз Қазақстанды да үлкен бетбұрыстар күтіп тұр. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев 11 қаңтарда сөйлеген сөзінде осы күзде жаңа саяси реформаларды жариялайтынын мәлім еткен болатын. Алайда Qazaqstan ұлттық арнасына берген сұхбатында Мемлекет басшысы бұл жаңару жүйесін Наурыз айында халыққа Жолдауында ұсынатынын айтты.
Жаңа Қазақстанның негізгі бағдары болатын жаңа жүйенің Наурыз айында жариялайтыны үлкен үміт сыйлайды. Себебі, халқымыз үшін бұл ай – жаңа жылдың бастауы. Үлкен жақсылық күтеді. Ертеңнен үміт күтеді. Сондықтан, елді жаңа белестерге бастайтын өзгерістер жүйесінің тура осы айда жария етілетінін көпшілік жақсылыққа балап отыр.
–Мен бастапқыда жаңа саяси реформаларды күзде жариялаймын деп ойлағам, бірақ саяси реформаларды наурыздың ортасында халыққа Жолдауымда ұсынатын болдым. Қазіргі таңда жұрт реформаларды зор үмітпен күтіп отырғанын білемін. Сондықтан, «Жаңа Қазақстанды бірге құрайық» деп үндеу жолдадым. Онда айтылған мәселелерді көпшілік қолдап отыр, - деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
Мемлекет басшысы атап өткендей, кез келген қиындықтың артында үлкен мүмкіндіктер тұрады. Сондықтан, біз әрқайсымыз Отанымызды өркендетуге ұмтылуымыз керек.
Жобасы мен бағдары айқын жүйені енгізу үшін ұзақ уақыт күтудің қажеті жоқ. Өзгерістер батыл қадамнан басталуы тиіс. Ендеше, Президенттің жаңа саяси реформалары үлкен серпіліс әкеледі деп күтейік. Елдің болашағы жарқын болатынына сенейік!
Әбдіғали Шолақ
Дулати университетінің
профессоры
ЕҢБЕК ПЕН БІЛІКТІЛІКТІҢ ИДЕОЛОГИЯСЫН КӨТЕРУ – ҚАЗІРГІ ҚОҒАМ ҮШІН АСА ҚАЖЕТ
Әрбір азаматтың мемлекетшіл ұстанымы болмаса, өз елінің ертеңіне немқұрайлы қараса, ондай ой-тұжырыммен алысқа бара алмайтынымыз анық. Ол үшін билік пен бұқара арасындағы байланыс берік болуы керек. Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Адамдар мемлекет үшін емес, мемлекет адамдар үшін» деген ұстанымы – әр жауапты қызметтегі тұлғалардың санасында тұруы тиіс.Мемлекет басшысы Qazaqstan ұлттық арнасында берген сұхбатында Президент ретінде басқару жүйесінде осы ұстанымды нық ұстанатынын атап айтты.
Жалпы халықтың атқарушы билікке деген сенімін нығайту үшін де алдымен олардың айтарын ести білу керек. Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың: «Әрине, азаматтық қоғаммен, дербес сарапшылармен ауқымды диалог жүргізу керек. Өйткені, халықтың пікірі өте маңызды», - дей келе осыған байланысты Үкіметке тиісті ұсыныстар дайындауды тапсырғанын мәлім етті.
Сондай-ақ мемлекеттік қызметшілерге қойылатын талаптардың өте жоғары болу керетігін ескертті. Облыс әкімдерін немесе министрлердің бәрін бірдей орнынан алмайтынын, білікті мамандардың тәжірибесін пайдалану керектігіне тоқталды. «Орысша «политическая чистка», яғни «саяси тазалауға» барудың қажеті жоқ. Мемлекеттік басқару саласына бірте-бірте жаңа мамандар келеді. Келіп те жатыр. Бұл – қалыпты үдеріс. Бірақ, бір нәрсені есте ұстаған жөн. Мемлекеттік қызмет – эксперимент алаңы емес! Сондықтан бұл жұмысты бірте-бірте жүргіземіз, – деді Президент.
Басқару жүйесінде көп нәрсе білікті кадрларға байланысты екені түсінікті. Сондықтан, Мемлекет басшысының бастамасы бойынша құрылған Президенттік жастар кадр резервіне баса мән берген жөн. Бұл әділ де сатылы өсу жүйесі екенін жастарға насихаттауымыз керек. Қоғамдағы «Тамыр-танысың болмаса, қызметке бара алмайсың» деген түсінікті жою үшін де осы жүйенің тиімділігін, шын мәнісінде талантты, білімді жастарға жол ашылғанын көрсетуіміз қажет. Қазірдің өзінде кадрлық резервке өткен азаматтар біртіндеп жауапты қызметке тағайындалып жатыр. Бұл нақты мысал.
Жастардың бойына сіңіретін тағы бір қасиет – Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев атап өткендей, еңбекқорлық. Еңбек пен біліктіліктің идеологиясын көтеру – қазіргі қоғам үшін аса қажет. Біздің жастарымыз еңбекқор, жұмысқа адалдығын көрсетсе, бұл экономикаға ғана емес, қоғамның оң өзгерісіне әсер етеді. Өскелең ұрпақ масылдықтан, жалқаулықтан алшақ болуы тиіс.
Кез келген еңбекті жоғары бағалануы тиіс. Еңбекқорлықтың лайықты бағасы барын жастарға көрсетіп, үлгі етуіміз керек. Сонда ғана олардың таза, адал еңбекке деген, ертеңге деген сенімі артады. Жалпы кез келген істе соңымыздан ерген жас буынның біздің ізімізді басып келе жатқанын ұмытпауымыз керек. Жастар көргенін қайталайды. Сондықтан, Жаңа Қазақстанның ертеңгі иелеріне жақсы өнеге көрсетуді ойлайық.
Талғат Ешенқұлов,
М.Х.Дулати атындағы Тараз өңірлік университетінің басқарма төрағасы-ректоры.