Біріншіден, бұл өнімнің қымбаттығы. Отандық кәсіпорындар неғұрлым заманауи жабдықтар мен арзан жұмыс күшін пайдаланатын азиялық өндірушілермен бәсекелесуге мәжбүр.

Екіншіден, табиғи отандық шикізат - тері жетіспейді.

Үшіншіден, шикізатқа бағаны қалыптастыру қағидаты біздің нарықта түсініксіз.

Төртіншіден, тауарлар мен шикізаттардың көлеңкелі импорты отандық кәсіпкерлердің барлық күш-жігерін жоққа шығарады. Салықтар мен баждардың болмауына байланысты контрафактілік өнім әрқашан арзан, себебі сапасы төмен. Біз жеңіл өнеркәсіп өнімдерін экспорттаудан 17 есе көп импорттаймыз.

Бесіншіден, былғары және аяқ киім өнеркәсібі кәсіпорындары бүгінгі таңда үлкен тапсырыстарды орындауға дайын емес және өнім түрлерін жыл мезгіліне байланысты бірнеше рет өзгерте алмайды. Өнеркәсіптік өндіріс құрылымында жеңіл өнеркәсіптің үлесі қазір тек 0,4 пайызды құрайды, егер ертең бұл сала жоғалып кетсе, онда қарапайым тұтынушылар оны байқамайды.

Алтыншыдан, жүзеге асыру мәселесі. Отандық аяқ киім бөлшек сауда желісін құрмайтын шағын дүкендерде сатылады. Қазақстанда шығарылатын аяқ киімнің бөлшек сауда бағалары, әдетте, сатып алу бағасынан үш-төрт есе жоғары сатылады, бұл оны бәсекеге қабілетсіз етеді. Аяқ киімнің құнына материалдарды тұтыну үлкен әсер етеді. Білікті пішушілер болмағандықтан, терінің пайдаланылатын пайызы 60%-дан аспайды, бұл өте көп, өнімнің өзіндік құнына әсер ететін қалдықтар өте көп. Бұл мәселені шешу үшін жаңа кесу технологияларын қолдану және инновациялық жабдықты сатып алу қажет. Сапасына байланысты емес, жарнаманың жоқтығынан қазақстандық аяқ киімге сұраныс жоқ.

Жетіншіден, білікті кадрлардың жетіспеушілігі. Кадрлардың ауысып отыру көрсеткіші жоғары және тек жұмысшылардың, тігіншілердің ғана емес, сонымен қатар жоғарғы және орта деңгейлердегі техникалық қызметкерлердің тапшылығы байқалады. Елімізде осы салаға мамандар даярлайтын оқу орындары жеткілікті болғанымен, көптеген түлектер еңбек жағдайлары мен жалақының төмендігін ескере отырып, өз мансабын өндіріспен байланыстырғысы келмейді. Сондықтан кадр мәселесін шешу персоналды басқаруда жаңа тәсілдерді енгізуді талап етеді. Қазақстанда жұмысшы кәсіп бойынша мамандарды дайындайтын орта кәсіптік оқу орындары жоқ.

Пікірталас былғары және аяқ киім өнеркәсібін ұзаққа созылған дағдарыстан шығару үшін ортақ көзқарасымызды қалыптастыруға мүмкіндік берді, бұл үшін бірқатар мәселелерді шешу қажет: кәсіпорындарды техникалық қайта жарақтандыруды жеделдету, елдің ішкі нарығы арнайы баждар енгізу арқылы импортта қорғау, кәсіпорындарды қаржылық сауаттандырудан өткізу, сондай-ақ жұмысшы мамандарды оқыту бойынша оқу орталықтарын ұйымдастыру.

Кездесу өте жемісті өтті және екі тарап та әрі қарайғы ынтымақтастыққа қызығушылық танытты, көрсетілген мәселелердің бір бөлігі бірлескен күш-жігермен шешіледі деп үміттенеміз, бірақ үкімет деңгейінде нақты көмек қажет, өйткені мұның бәрі Қазақстанның экономикалық қауіпсіздігіне әсер етеді.